Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris foetidissima & Typha laxmannii

fotò
fotò
Coutello(-pudènto)

Iris foetidissima

Iridaceae

Noms en français : Iris fétide, Iris gigot.

Descripcioun :
Aquesto coutello trachis en mato dins li relarg fres, souvènt proche d'aigo. Fai de flour pas trop grando en raport emé sa taio e la de si fueio (tambèn larjo fin qu'à 4 cm). Fai de poulìdi grano coulour d'arange que se vèson de tèms en ivèr, alor que la flourido èi pulèu courteto.

Usanço :
La coutello-pudènto, coume tóuti li planto de sa famiho, èi di proun empouisounanto. Soun pulèu li bèsti que, de cop que i'a, s'empouisounon emé lou fen seca. Caup d'alcalouïde dangeirous que dounon de fouiro sanguinouso. De la touca pòu faire de dermatito.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 6 cm
Flourido : Printems - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 700 m
Aparado : Noun
Mai à juliet

Liò : Bos fres - Ribiero - Baragno - Órle de bos
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Iris foetidissima L., 1753

fotò
fotò
Fielouso(-de-Laxmann)

Typha laxmannii

Typhaceae

Àutri noum : Filouso, Sagno, Masseto.

Nom en français : Massette de Laxmann.

Descripcioun :
Aquesto fielouso o sagno trachis dins li roubino e en ribo d'aigo. La planto es eici pas tant verdalo que si cousino. Pèr la destria mai seguramen fau regarda li fueio que fan de 2 à 5 mm de larg, aleva aquéli di rejit que podon faire fin qu'à 8 mm. Causo impourtanto, lis auriheto di fueio d'en aut soun bèn marcado emé souvènt de pichòti pouncho (vèire la fotò).

Usanço :
Li fueio de fielouso podon èstre utilisado rempli li matalas. Se saup mens que li brout soun manjadis coume d'espargo. Se pòu faire de farino emé li racino e uno meno de pan emé l'agriero.

Port : Erbo
Taio : 0,7 à 1,2 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Eloufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Typha
Famiho : Typhaceae


Ordre : Poales

Coulour de la flour : Brunello
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 10 à 34 cm
Flourido : Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre

Liò : Roubino - Ribiero - Lono
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Eurimediterrano-Ouèst
Ref. sc. : Typha laxmannii Funck, 1794

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
C
ges
C
R
RR
C
RRR
ges

Iris foetidissima & Typha laxmannii

C
CC
R
R
R
ges
ges
ges

Coumpara Coutello(-pudènto) emé uno autro planto

fotò

Coumpara Fielouso(-de-Laxmann) emé uno autro planto

fotò